De arbeidsdeskundige onder taakdelegatie combineert medisch inzicht met praktische maatregelen

Marcel van Leth

Marcel van Leth

Verzuim is in Nederland soms complex geregeld. Neem nu de bedrijfsarts: die mag uw werknemer spreken en onderzoeken, maar u mag als werkgever deze gegevens niet inzien. Hoe weet u dan welke maatregelen u het best kunt nemen om uw werknemer terug naar de werkvloer te brengen? De arbeidsdeskundige onder taakdelegatie brengt uitkomst.

Marcel van Leth is een zeer ervaren arbeidsdeskundige die al enkele jaren voor SV Land werkt in een relatief nieuwe functie: hij is arbeidsdeskundige onder taakdelegatie. In goed Nederlands: hij werkt onder verantwoordelijkheid van de bedrijfsarts.

Het grote voordeel daarvan is dat Marcel gesprekken met zieke medewerkers mag voeren én de medische gegevens mag ophalen en inzien. Uiteraard met inachtneming van de privacyregels en de AVG. Marcel kan dus korte klappen maken. ‘Als ik inschat dat bepaalde maatregelen nodig zijn om de werknemer te ondersteunen, lopen we gelijk even bij de leidinggevende binnen.’

Als ik inschat dat bepaalde maatregelen nodig zijn om de werknemer te ondersteunen, lopen we gelijk even bij de leidinggevende binnen.

Hoe werkt dat precies, arbeidsdeskundige zijn onder taakdelegatie?

‘Als iemand ziek is, spreekt hij normaal gesproken eens in de vier of vijf weken met de bedrijfsarts. In de bedrijven waar ik werk, doe ik die gesprekken. De bedrijfsarts komt alleen maar langs als er complexe medische problemen zijn en bij de wettelijke eerstejaars evaluatie. Hij stelt dan ook de belastbaarheid op.

Ik ben natuurlijk geen arts, maar ik begrijp inmiddels veel uit het medische dossier. Als arbeidsdeskundige bekijk ik verzuim echter met een andere bril dan de bedrijfsarts. Wist je dat meer dan 50% van verzuim met gedrag te maken heeft en dus beïnvloedbaar is?

‘Meer dan 50% van verzuim is niet-medisch en (dus) beïnvloedbaar.’

Soms zijn mensen teleurgesteld in hun carrière, ze voelen zich niet op hun plaats op de werkplek of hebben thuis problemen of schulden. Allemaal niet-medische redenen waardoor mensen zich ziekmelden.

Ik ga dan in gesprek met die mensen en kan gelijk een plan opstellen om verandering in de situatie te brengen. De bedrijfsarts krijgt daarvan een verslag mét medische gegevens en de werkgever en werknemer een geneutraliseerd verslag. De verslagen voldoen aan de voorwaarden van de taakdelegatie en de AVG. Ik ben altijd zorgvuldig en houd de privacy van de werknemer in het oog.

Vindt de bedrijfsarts reden om de casus zelf op te pakken, dan neemt hij de regie weer terug, maar dat komt in de praktijk vrijwel nooit voor.

In grotere organisaties zijn vaak eigen casemanagers verzuim werkzaam. De arbeidsdeskundige onder taakdelegatie fungeert dan meer alleen als beoordelaar en minder als procescasemanager.’

Welke voordelen heeft het voor de werknemer als hij een arbeidsdeskundige spreekt in plaats van de bedrijfsarts?

‘Voor de werknemer is het veel prettiger om iemand te spreken die ook daadwerkelijk iets aan de situatie kan doen. Iemand met kennis van het werk en kennis van de werkgever en de organisatie. Ik weet wat de functie van de werknemer inhoudt en wat hij/zij zoal op zijn bordje krijgt. Ik kan dus direct actie ondernemen naar aanleiding van het gevoerde gesprek.

Kijk: niemand vindt het leuk om thuis op de bank te zitten. Werk is voor mensen toch ook status en het dagelijkse sociale contact. Dat mis je als je om de een of andere reden niet werken kunt. Je komt dan snel in een isolement terecht.

Een werknemer ervaart een gesprek met mij als arbeidsdeskundige vaak anders dan een gesprek met de bedrijfsarts. Het (overigens onterechte) gevoel is dat de bedrijfsarts controleert of je wel echt ziek bent.’

Het echte verhaal

‘Stel dat je je niet prettig voelt in je baan en je daarom ziek hebt gemeld, dan ga je dat natuurlijk niet aan de dokter vertellen. Je begint dan liever over pijn in je rug, omdat dat een echt medisch probleem is. Ik krijg daarentegen veel vaker vaak het echte verhaal te horen en mensen ervaren mij ook als iemand die hen gaat helpen om uit de situatie te komen.

Voor de werknemer is het ook fijn dat hij mij veel sneller te spreken krijgt, dan dat mogelijk zou zijn wanneer de bedrijfsarts ingeschakeld moet worden. Bedrijfsartsen zijn druk: vaak kun je niet binnen zes weken terecht. Dan ben je er eigenlijk al te laat bij. Iemand die zes weken thuis zit heeft inmiddels een flinke drempel opgebouwd om weer aan het werk te gaan. Kun je echter binnen twee weken al actie ondernemen dan is de kans dat de werknemer terugkeert op de werkvloer vele malen groter.’

Een werknemer krijgt mij veel sneller te spreken, dan mogelijk is bij de bedrijfsarts.

Dat laatste is natuurlijk ook positief voor de werkgever. Zijn er nog andere voordelen van deze constructie voor hem?

Een werkgever is ook gebaat bij snel contact met zijn werknemer, als deze al ziek is. Alleen al vanuit een preventief oogpunt. Goed contact met de werknemer zorgt voor minder lang en op den duur ook minder ziekteverzuim.

Een ander voordeel is dat mijn uren een stuk goedkoper zijn dan die van een bedrijfsarts. Als ik het gesprek doe, betaalt de werkgever minder dan wanneer de bedrijfsarts aan de slag moet.

Net zo simpel en net zo waar is het dat er in Nederland een flink tekort is aan bedrijfsartsen. Dat maakt het inzetten van een bedrijfsarts lastig: hij moet tijd hebben en beschikbaar zijn. Juist die vertraging zorgt vaak voor onnodig oplopende verzuimkosten en dus het risico dat een verzuimende werknemer een hoge drempel ervaart om terug te keren op de werkvloer.’

Pragmatisch advies

‘Tenslotte heeft een werkgever behoefte aan echt goed advies. Ik ben daarin heel pragmatisch. Alle gesprekken die ik met de werknemer voer zijn zoveel mogelijk op de locatie waar hij of zij werkzaam is.

Als iemand zich bij mij meldt met rugklachten kan ik met hem naar zijn werkplek lopen en constateren dat een ander bureau een oplossing kan zijn. Of ik bekijk zijn functieprofiel en stel voor enkele taken door te ruilen met een collega.

Een bedrijfsarts constateert alleen maar en kan niet doorpakken zoals ik dat kan. Als arbeidsdeskundige kan ik bovendien niet alleen ondersteunen bij bestaande verzuimdossiers, maar ook helpen met verzuimpreventie.’

Wat is het resultaat van het werken in duo met de bedrijfsarts?

‘Bij de organisaties waar wij samenwerken zien we een daling van tenminste 2% van het ziekteverzuim. Dat komt vooral door het snelle schakelen en het teruglopen van het kortdurend verzuim. Maar ook complexe verzuimgevallen worden nu voortvarend aangepakt. Je moest eens weten hoeveel daarvan gewoon goed oplosbaar zijn, zelfs na maanden van ziekte!’

Wat is het geheim van een goede verzuimaanpak?

‘SV Land heeft hier een heldere visie op die ik ook helemaal onderschrijf. Samenwerking met alle stakeholders is daarvan een belangrijke pijler. Niet alleen de bedrijfsarts dus, maar ook HR, de casemanager (als die er is), de re-integratieconsulent, de directe leidinggevende en de werknemer zelf moeten met elkaar in contact zijn.

Een andere pijler is simpelweg “kort erop zitten”. Regelmatig contact met de werknemer is belangrijk, net als zo snel mogelijk weer aan het werk gaan. De gesprekken die ik voer, voer ik heel bewust niet op een anoniem kantoor of bij de werknemer thuis: ik vraag hem altijd om mij als het mogelijk is op zijn (voormalige) werkplek te ontmoeten. Het voordeel daarvan is dat hij zijn collega’s en leidinggevende weer eens ziet. Alles om de drempel weg te nemen.’

Ik vraag de werknemer altijd om mij op de werkplek te ontmoeten.

Trainen van leidinggevenden

‘Tenslotte vind ik het borgen van kennis over verzuim in je organisatie belangrijk. Ik besteed een groot deel van mijn week aan het trainen van medewerkers en leidinggevenden die verantwoordelijk zijn voor verzuim of het gesprek aan moeten gaan met de verzuimende werknemer.

Het scheelt de wereld als je goede vragen aan de werknemer stelt en nauwkeurig bijhoudt wat je gedaan hebt om de terugkeer naar de werkvloer te bespoedigen. Als je medewerkers correct reageren op verzuim hoef je mij alleen maar in te huren voor complexe gevallen en langdurig verzuim.’

Kan ik zomaar een arbeidsdeskundige onder taakdelegatie inhuren?

‘Nee. SV Land is hier nog redelijk uniek in. Maar het is wel de toekomst! De arbeidsdeskundigen die bij SV Land ingehuurd kunnen worden functioneren als duo met de bedrijfsarts. Die twee zijn dus echt aan elkaar gekoppeld en vertrouwen elkaar door en door.

De bedrijfsarts waarmee ik samenwerk ken ik al jaren en we hebben aan een half woord genoeg. Werken onder taakdelegatie betekent wel dat hij verantwoordelijk is voor mijn gesprekken. Als ik niet goed functioneer wordt hij erop aangekeken en kan zich zelfs voor het tuchtcollege moeten verantwoorden. Logisch dus dat een nieuwe samenwerking tussen de arbeidsdeskundige en een bedrijfsarts altijd zorgvuldig opgezet moet worden.’

Hoe ziet de toekomst van verzuimmanagement eruit?

‘Door de tekorten in de zorg en de oplopende verzuimkosten in Nederland zal de combinatie bedrijfsarts-arbeidsdeskundige steeds vaker gaan voorkomen. Maar ook andere deskundigen zullen mee gaan kijken bij verzuim.

Kijk: artsen moeten zich bezighouden met medische problemen: niet met conflicten op de werkvloer, of schuldproblematiek, om maar enkele voorbeelden te noemen. Dat is niet meer dan logisch. Eenieder moet doen waar hij of zij goed in is. Door goed samen te werken kunnen we werknemers én werkgevers echt helpen en verzuim succesvol voorkomen en bestrijden.’