Belonen is beter dan een 5% quotum

Beloningssystematiek bestaat al, maar is te complex

Op dit moment buigt het kabinet zich, samen met de sociale partners, over het 5% quotum arbeidsgehandicapten die werkgevers in dienst zouden moeten nemen. Er wordt in de media de laatste weken veel geschreven over dit onderwerp. Vrijwel iedereen is het eens over het feit dat het belangrijk is dat arbeidsgehandicapten (lees: mensen met bijvoorbeeld een Wajong-, WSW- of WIA-uitkering of mensen met een bijstandsuitkering die een medische beperking hebben) die (deels) kunnen werken, aan het werk gaan. De discussie gaat over de manier waarop wij dit voor elkaar gaan krijgen. Moeten we het werkgevers verplicht stellen (lees: straffen als zij zich hier niet houden) of moeten we werkgevers belonen?

Werkgevers straffen helpt niet. Een aantal werkgevers zal de regeling eenvoudigweg proberen te ontlopen en de vraag is dan weer hoe gaan we handhaven, toch al niet het sterkst ontwikkelde onderdeel in Nederland. Daarnaast zullen werkgevers die er niets voor voelen om een arbeidsgehandicapte in dienst te nemen, de boete gewoon betalen en de schade voor lief nemen. Werkgevers die deze boete niet kunnen betalen en niet gemotiveerd zijn om een arbeidsgehandicapte in dienst willen nemen, moeten dan werken met een persona non grata. De afloop laat zich raden. Werkgevers belonen is beter op zijn plaats, zo vindt ook Divosa, de vereniging van directeuren en managers van Sociale Diensten. Maandag 11 maart 2013 verscheen het bericht “beloningssysteem helpt gehandicapten aan een baan”. In dit artikel pleit Divosa voor een beloningssysteem voor werkgevers die een arbeidsgehandicapte in dienst zouden willen nemen. Helemaal mee eens, maar we kennen al een beloningssysteem. Zo kennen we bijvoorbeeld premiekortingen voor arbeidsgehandicapten en de no-risk polis (UWV neemt bij ziekte de loondoorbetaling over). Veel werkgevers kennen deze regelingen alleen onvoldoende en maken hier dan ook niet optimaal gebruik van. Maar nog veel belangrijker: de regelgeving is te ingewikkeld, mede door de uitgebreide papierwinkel die hiermee gepaard gaat voor werkgevers. De boodschap aan de politiek is dan ook: zet het huidige beleid voort, maar maak het vele malen eenvoudiger voor werkgevers!

Verder verschijnen er de laatste tijd berichten in de media over het feit dat UWV de uitvoering van de nieuwe regeling arbeidsgehandicapten bijna onmogelijk zou maken. De belangrijkste boodschap zou zijn dat UWV niet mee wil werken aan het verstrekken van gegevens over de arbeidsgehandicapten status van werknemers. UWV beroept zich op de bestaande privacy bescherming. Voor de goede orde, dat is met de huidige wetgeving volkomen terecht. UWV wordt dit onterecht verweten, er is namelijk aanpassing van wetgeving nodig om dit voor elkaar te krijgen.

Ik ben geen voorstander van aanpassing van de wet op dit punt. Ik kan me wel voorstellen dat UWV per bedrijf het totale percentage arbeidsgehandicapten verstrekt. Over privacy van individuen beslissen die individuen zelf, niemand anders.

Kortom, de politiek moet in overleg met de werkgevers de huidige beloningssystematiek onder de loep ten nemen (bijvoorbeeld door fiscalisering van het beloningssysteem) en UWV zou kunnen nadenken over het verstrekken van gegevens zonder de privacy te schenden.

Tot slot, het hogere doel blijft: het aan het werk helpen van arbeidsgehandicapten. Deze mensen kunnen vaak veel en hebben zelf ook een verantwoordelijkheid, zoals voldoen aan de sollicitatieplicht. De uitvoeringsorganisaties zien hier lang niet altijd op toe. Hierdoor worden onterecht utkeringen verstrekt. Zullen we daar eens onze aandacht aan besteden?

Auteur: Michiel Bakker, Directeur SV Land en SV Support