Blog: UWV opnieuw teruggefloten door de rechter

Geschreven door mr. Rik Bovenberg, medewerker Bezwaar & Beroep bij SV Land

UWV dramt verhaal en toerekening WGA-uitkering op ERD-werkgever door
Er is de laatste jaren veel te doen geweest en geschreven over de WIA-voorschotten die UWV verstrekt vanwege de grote achterstanden bij de inhoudelijke beoordelingen van het recht op een WIA-uitkering. Maar hoe zit het dan met die voorschotten en de werkgever die  eigenrisicodrager is?
Worden die nu wel toegerekend aan en verhaald op de werkgever?

Tot en met 2021 was het zo dat UWV de voorschotten toerekende aan en verhaalde op de ERD-werkgever zonder wettelijke grondslag. Zo was ook het oordeel van rechtbank Limburg in een procedure van HAGO tegen UWV.[1] In de wet stond namelijk alleen dat een ERD-werkgever het risico draagt nadat het recht op een WGA-uitkering is ontstaan (artikel 84 wet WIA).

Nu UWV werd teruggefloten door de rechter hebben ze er voor gezorgd dat er in artikel 84 lid 3 wet WIA een zinnetje werd toegevoegd. Namelijk:“(…)Dit lid is van overeenkomstige toepassing, indien voorschot op een uitkering is betaald.”

Extra lasten
Op grond van deze toevoeging is UWV vrolijk verder gegaan met het toerekenen en verhalen van de voorschotten van een WGA-uitkering op de ERD-werkgever. Dit brengt voor de werkgever uiteraard de nodige rompslomp met zich mee wanneer achteraf na een inhoudelijke WIA-beoordeling blijkt dat deze voorschotten ten onrechte zijn verstrekt. UWV zal de ten onrechte verstrekte voorschotten die zijn verhaald op de ERD-werkgever wel crediteren, maar dit zal toch voor de meeste werkgevers extra administratieve lasten met zich meebrengen.

Het UWV lijkt dit beleid nog altijd strak toe te passen. Onlangs kregen wij namelijk van een ERD-werkgever bericht dat het UWV het volgende aangaf als het ging om de betaling van een voorschot: “Wij betalen geen voorschot omdat u als werkgever een zelf betalende eigenrisicodrager bent.” Dus ook bij werkgevers die zelf de betaling verzorgen van de WGA-uitkering bevindt UWV zich het liefst aan de zijlijn. Op grond van wat volgt uit artikel 84 lid 3 wet WIA kan de werkgever wel weigeren om de betaling verder uit te voeren en is UWV alsnog verplicht het voorschot te betalen. Maar dit kan toch niet de bedoeling zijn…?

De rechter steekt er opnieuw een stokje voor
Zo denkt rechtbank Midden-Nederland[2] er in de uitspraak van 16 november 2022 ook over en overweegt dat het toerekenen en verhalen van de voorschotten zelfs onrechtmatig is.

Wat waren de standpunten van eiser en UWV?
Onder punt 11. Is hier het volgende over opgenomen: “Eiseres vindt het niet terecht dat het UWV de betaalde voorschotten aan haar toerekent en/of op haar verhaalt. De Wet WIA brengt naar haar mening niet mee dat na het toekennen van een uitkering aan een werknemer, van rechtswege een toerekening van die uitkering aan de eigenrisicodrager ontstaat. Van het toekennen van een uitkering kan geen sprake zijn zonder een verzekeringsgeneeskundig en arbeidsdeskundig onderzoek. Het eigen risico is daarom afgebakend tot de betaling van de WGA-uitkering.”

UWV zet daar (onder punt 12.) het volgende tegenover: “Het UWV handhaaft het standpunt dat de toerekenings- en verhaalsbeschikkingen in deze procedures rechtmatig zijn genomen. Uit de Wet WIA volgt dat de eigenrisicodrager het risico draagt nadat het recht op een WGA-uitkering is ontstaan. Voor het ontstaan van het recht is geen besluit over het toekennen van de uitkering nodig. Omdat uitkeringen kunnen worden toegerekend en verhaald zodra het recht op uitkering bestaat, geldt dat volgens het UWV ook voor voorschotten op uitkeringen.”

De rechter overweegt de standpunten van partijen onder de punten 24 tot en met 27. De belangrijkste overwegingen van de rechtbank zijn de volgende. Ten eerste is de rechtbank van mening dat uit de systematiek van de Wet WIA volgt dat UWV pas een toerekeningsbeslissing kan nemen nadat eerst een besluit is genomen over het uitkeringsrecht. Daarbij wordt overwogen dat anders, impliciet, de inhoudelijke WIA-beoordeling in de toerekeningsbeslissing plaatsvindt. Volgens de rechtbank is dit in strijd met de rechtsbescherming van de werknemer.

De rechtbank is daarom van mening dat om voorschotten toe te kunnen rekenen een expliciete wettelijke grondslag nodig is. De Wet WIA voorziet daar op dit moment niet in. Tevens wordt daarbij overwogen dat de nieuwe wijziging van artikel 84 dit niet anders maakt, omdat daarmee een grondslag is opgenomen om voorschotten te verhalen, maar niet om voorschotten toe te rekenen. De rechtbank oordeelt dat een grondslag voor toerekening van voorschotten niet impliciet volgt uit de nu in de wet opgenomen grondslag voor verhaal van voorschotten.

En nu…?
De vraag is nu natuurlijk of UWV ook daadwerkelijk gehoor gaat geven aan deze uitspraak. Het ligt wel in de lijn der verwachting dat op principiële gronden hoger beroep wordt aangetekend tegen de uitspraak van de rechtbank. Maar het zou UWV, nu ze opnieuw teruggefloten worden, toch wel sieren om de ERD-werkgever (zelf betalend of niet) niet onnodig te belasten met het verhalen van voorschotbetalingen, die in feite het gevolg zijn van capaciteitsproblemen bij UWV zelf. Daar kan een ERD-werkgever geen invloed op uitoefenen en mag dan ook niet op deze manier benadeeld worden met alle administratieve rompslomp die daarmee gepaard gaat.

Mocht u ondanks deze uitspraak toch nog geconfronteerd worden met voorschotten die verhaald worden op u als ERD-werkgever. Wij staan u graag bij!

[1] Rechtbank Limburg 6 oktober 2021, ECLI:NL:RBLIM:2021:7549

[2] Rechtbank Midden-Nederland 16 november 2022, ECLI:NL:RBMNE:2022:4604