Proef met basisinkomen in Finland

Vanaf 1 januari krijgen in Finland 2000 willekeurig gekozen werklozen geen werkloosheidsuitkering meer, maar een basisinkomen. Het is een bedrag van 560 euro per maand en het wordt niet belast en er zijn geen voorwaarden aan verbonden, dus de werkloze kan desgewenst bijklussen.

De 2000 mensen die straks een basisinkomen krijgen, weten dat zelf nog niet. De uitkeringsgerechtigden horen dit kort voor de jaarwisseling. Het gaat om mensen in de leeftijd van 25 tot 28 jaar die in november een werkloosheidsuitkering hadden. Ze moeten aan de proef meedoen en mogen niet weigeren. Het is volgens Helsinki voor het eerst dat een land zo’n basisinkomen op deze schaal uitkeert. De proef gaat twee jaar duren.

De Finse overheid wil met de proef bekijken of een basisinkomen doelmatiger is dan een uitkering en of de ontvangers meer gemotiveerd worden te werken. Door de bureaucratie rond uitkeringen deinzen veel werklozen ervoor terug werk aan te nemen, omdat er dan op de uitkering zal worden gekort via belastingen. Mogelijk valt die schroom weg bij een basisinkomen.

Bovendien verdwijnt veel papieren rompslomp. De werkloze hoeft niet aan te tonen dat hij werk zoekt en de uitkeringsinstanties hoeven niks meer te controleren. Als de werkloze werk aanneemt, hoeft hij dat bij niemand op te geven, want aan het basisinkomen zijn geen voorwaarden verbonden.