Persoonlijk contact verhoogt participatie en voorkomt fraude

De Erasmus Universiteit Rotterdam en SV Land verrichten wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van persoonlijk contact met  uitkeringsgerechtigden

Gemeenten staan aan de vooravond van grootschalige hervormingen in de sociale zekerheid. Er staan drie grote veranderingen op stapel, zijnde de invoering van de Participatiewet, de decentralisatie van de Jeugdzorg naar gemeenten en de transitie van een deel van de AWBZ naar de WMO. Daartegenover staat dat er de komende jaren fors zal worden bezuinigd op de gemeentelijke budgetten. Belangrijke redenen voor de veranderingen zijn: het verhogen van participatie van mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt, zelfredzaamheid van de burger en vereenvoudiging van regelingen en processen. Hiermee beoogt het kabinet forse bezuinigingen te realiseren.

Digitalisering neemt toe
Om de efficiëntie te verhogen en daarmee kosten te besparen zien wij bij gemeenten een steeds verdergaande digitalisering van processen. Het aanvragen van een uitkering gaat geautomatiseerd en ook de communicatie met de uitkeringsgerechtigde verloopt steeds vaker via de digitale weg. Het daadwerkelijk spreken van de cliënten in de spreekkamer gebeurt steeds minder vaak. Regelmatig horen wij dat cliënten soms al een jaar niet gezien en gesproken zijn. Dat vinden wij een zorgwekkende ontwikkeling.

Stel de relatie met de cliënt centraal
Menno Fenger, hoofddocent aan de Eramus Universiteit Rotterdam, en SV Land willen door middel van wetenschappelijk onderzoek bewijzen dat regelmatig persoonlijk contact met de cliënt leidt tot een hogere uitstroom. De relatie met de cliënt komt hiermee centraal te staan. Wij zijn van mening dat hierdoor de kans op participatie wordt vergroot, gemeenten beter in staat zijn om fraude te voorkomen en daarmee forse besparingen kunnen worden gerealiseerd. Wij zijn op zoek naar minimaal vijf gemeenten die willen meewerken aan dit onderzoek.

De werkwijze
Wij zoeken een aantal gemeenten die drie tot vijf klantmanagers gedurende een jaar laten werken volgens de FIP-methode. Deze werkwijze houdt in dat de cliënt minimaal iedere drie maanden een onderhoudend gesprek heeft met de klantmanager. Iedere nieuwe cliënt zal een eerste gesprek van drie kwartier hebben, daarna volgt iedere drie maanden een gesprek van een half uur. In deze gesprekken komen minimaal de volgende onderwerpen aan de orde:

  • Klantprofiel: Kennis, ervaring, persoonlijke omstandigheden, financiële
  • situatie, fysieke en psychische toestand (internetonderzoek kan
  • hierbij ondersteunend zijn)
  • Wijzigingen in het klantprofiel en de consequenties daarvan
  • Re-integratiemogelijkheden en toetsen van de sollicitatieplicht
  • Fraudesignalen

SV Land neemt kosteloos de coaching van de klantmanagers voor haar rekening. Hiertoe heeft een adviseur van SV Land periodiek overleg met de klantmanagers om ervaringen te delen, de klantmanagers te coachen en resultaten te bespreken. SV Land draagt ook zorg voor het instrumentarium om deze werkwijze mogelijk te maken (checklists, formats voor gespreksverslagen en rapportages). Aanvullend kunnen wij de klantmanagers vooraf trainen in gespreksvaardigheden en/of fraudealertheid.

Wetenschappelijk kader
Menno Fenger is universitair hoofddocent Bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en auteur van diverse boeken en artikelen over sociaal beleid in binnen- en buitenland. In 2013 publiceerde hij het boek ‘Uitkeringsfraude in perspectief’ waarin hij ingaat op de mogelijke voordelen van frequent, intensief en persoonlijk contact met cliënten. De zogenoemde FIP methode. Hij betoogt dat gemeenten zonder aanvullende kosten een intensiever contact met klanten kunnen realiseren. Dit heeft vier mogelijke gevolgen:

  • Adequate preventie van fraude;
  • Vroegtijdige opsporing van fraude;
  • Vergroting van de uitstroomkans;
  • Vergroting van de kans op maatschappelijke activering.

De FIP methode
In samenwerking met SV Land zal Menno Fenger de effectmeting van de FIP methode uitvoeren. FIP staat voor frequent, intensief en persoonlijk contact. Om op een goede manier de effecten van FIP te kunnen analyseren zal gebruik worden gemaakt van een zogenaamd quasi-experimentele onderzoeksopzet. Dit betekent dat voordat de werkwijze wordt ingevoerd een zo goed mogelijke inschatting wordt gemaakt van de resultaten van de organisatie als geheel en de resultaten van de klantmanagers die deelnemen aan de pilot worden vergeleken met de resultaten van de overige klantmanagers. Tevens wordt het klantenbestand van de deelnemende klantmanagers vergeleken met dat van de overige klantmanagers om op deze wijze mogelijke verstoringen te voorkomen. Tijdens de implementatiefase wordt een procesevaluatie uitgevoerd, waardoor inzicht wordt opgedaan over de wijze waarop de implementatie van FIP kan plaatsvinden, eventuele knelpunten vroegtijdig kunnen worden gesignaleerd en het proces daar waar nodig kan worden bijgestuurd.

Na afloop van de pilotfase vindt zowel een effectmeting plaats als een kwalitatieve analyse van de ervaringen van de klantmanagers. Bij de effectmeting worden de resultaten van de deelnemende klantmanagers vergeleken met die van de overige groep, zowel binnen de specifieke gemeente als voor de totale groep van deelnemende gemeenten. De rapportage van de resultaten vindt plaats zowel in absolute aantallen als in financiële opbrengsten.

Doelmatigheid en rechtmatigheid
SV Land ondersteunt gemeenten bij de invoering van de Participatiewet. Een drietal regelingen worden samengevoegd tot één regeling (WWB, Wajong en WSW), waarbij de uitvoerende verantwoordelijkheid bij de gemeenten wordt gelegd. Op het gebied van doelmatigheid en rechtmatigheid is SV Land specialist. Handhaving staat hoog op de agenda van politiek Den Haag. Onze handhavingpraktijk behoort tot de top in Nederland.

De resultaten
De resultaten van ons onderzoek zullen wij opnemen in een rapport, zowel per gemeente als voor alle gemeenten samen. Dit rapport zal worden gepubliceerd.

Wilt u meer weten?
Heeft u interesse, wilt u meer informatie of wilt u over dit onderwerp met ons doorpraten? Neem dan contact op met ons kantoor te Zoetermeer, 079 3634400. Uw contactpersonen zijn Aad Sweijen, Directeur Projecten, en Tjerk Moraal, Manager Specialisten en Projecten.

Adresgegevens

SV Land
Röntgenlaan 13
2719 DX Zoetermeer
Routebeschrijving

Nieuwsbrief