Aanpak schijnzelfstandigheid raakt duizenden zzp’ers
Het Kabinet gaat krachtig optreden tegen schijnzelfstandigheid bij zzp’ers. Vooral in de zorg en het onderwijs lopen duizenden zzp’ers kans hun belastingvoordelen als zelfstandige kwijt te raken. Ook in de ICT, het transport en de bouw zullen strengere controles worden gehouden. Belangenorganisatie ZZP-Nederland en FNV Zelfstandigen zijn diep verontwaardigd.
Aanpak schijnzelfstandigheid raakt duizenden zzp’ers
De strengere aanpak van schijnzekerheid bij zzp’ers blijkt onder meer uit een brief van minister Asscher en staatssecretaris Wiebes aan de Tweede Kamer. Vooral in de zorg komen nog steeds grootschalig zzp-constructies voor die volgens Asscher en Wiebes niet aan de regels voldoen. Nog altijd zijn er zorginstellingen en bemiddelingsbureaus die zzp’ers werven om via hen zorg in natura te verlenen, terwijl dat volgens de fiscale regels niet kan. De verantwoordelijkheid van de door de zzp’er geleverde zorg ligt niet bij de zzp’er maar bij de zorginstelling, waardoor er volgens het Kabinet sprake is van een gezagsverhouding en de zzp’er niet als zelfstandig ondernemer kan worden gezien.
‘90.000 zzp’ers onterecht zelfstandig’
Volgens de Volkskrant hebben in 2010 ongeveer 90.000 ZZP’ers onterecht als zelfstandige gewerkt, wat een inkomstenderving van 800 miljoen euro zou betekenen. De schijnzelfstandigen betalen ook geen sociale premies en de werkgevers betalen de WW-premie niet. Volgens de kamerbrief maakt een aanpassing in de wet- en regelgeving het wel mogelijk dat, voor de AWBZ, thuiszorg in natura ook de zelfstandig zorgverlener direct met een zorgkantoor een contract kan sluiten voor levering van zorg in natura. De zorgverlener kan zo wel voldoen aan de criteria van zelfstandig ondernemerschap, omdat er volgens de Belastingdienst dan geen inhoudingsplicht is voor het zorgkantoor. Het gaat om een pilot waaraan aanvankelijk 25 zorgverleners uit één regio deelnamen. Inmiddels is deze ook landelijk uitgebreid en doen ongeveer 750 (zelfstandige) zorgverleners mee.
Reacties
De betrokken pilot biedt volgens belangenvereniging ZZP-Nederland geen soelaas voor grote groepen zzp’ers die bijvoorbeeld bij verzorgingshuizen en ziekenhuizen werken. Deze zzp’ers worden nu onterecht hard aangepakt, zegt ZZP-Nederland, terwijl hun werkwijze jarenlang werd gestimuleerd en gedoogd. ‘Ook bij de overheid zijn veel ZZP’ers jarenlang werkzaam op dezelfde werkplek via bemiddeling door dure tussenpersonen. Dit is het ultieme voorbeeld van een schijnconstructie,’ zegt de belangenorganisatie. ‘Hoe kun je als overheid nu gaan bestrijden wat je zelf hebt veroorzaakt? Nu men beseft dat schijnconstructies leiden tot belastingontduiking, pakt men niet de bemiddelaars aan, maar laat men de ZZP’ers bloeden door ze de ondernemersfaciliteiten af te nemen.’
FNV Zelfstandigen vindt dat zzp’ers in de thuiszorg wel degelijk aan de slag kunnen, rechtstreeks of via een bemiddelingsbureau of zorginstelling, gezien een uitspraak van het Hof Arnhem-Leeuwarden die niet genoemd wordt in de brief.
Henk Wesselo van FNV Zelfstandigen zegt dat evidente misstanden moeten worden aangepakt, maar er moet voor zzp’ers ook beter duidelijk worden gemaakt wat de spelregels zijn. ‘Daarvoor moet de definitie van zelfstandigheid eensluidend zijn. Het is complexe materie, de definitie van een zelfstandig ondernemer wordt anders geformuleerd in het Arbeidsrecht, Ondernemingsrecht, Fiscaal recht en Sociaal verzekeringsrecht.’
Volgens de Belastingdienst blijkt dat bij de aanvraag van de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) de door de aanvrager voorgestelde situatie regelmatig afwijkt van de daadwerkelijke feiten. De VAR biedt dan een beperkte zekerheid en kan achteraf door de Belastingdienst worden herzien. De ten onrechte genoten fiscale voordelen moeten dan worden teruggedraaid.
Bron: Salarisnet