Chronische rugklachten en KANS voorkomen door vroege aanpak

Chronische rugklachten of KANS zijn vaak te voorkomen door al in een vroeg stadium aandacht te besteden aan psychosociale of werkgerelateerde factoren en dit mee te nemen in de aanpak van de klachten. Dat stelt arts en epidemioloog Harald Miedema in zijn proefschrift (juli 2016).

Rugpijn of klachten aan arm, nek of schouder (KANS) komen veel voor. Bijna iedereen heeft wel eens last van zijn rug of schouder. Maar dat deze klachten vaak ook chronisch van aard zijn, is lang niet altijd duidelijk. Harald Miedema deed in zijn proefschrift Naar een betere aanpak van aspecifieke klachten van het houdings- en bewegingsstelsel onderzoek naar de chroniciteit van de klachten.

‘Vaak wordt bij chronische rugklachten of KANS gedacht aan mensen die hier gedurende een bepaalde periode continu last van hebben. En dat klopt natuurlijk ook: werknemers vallen soms langere tijd uit als gevolg van dit soort klachten. Maar je hebt natuurlijk ook mensen die heel regelmatig last hebben van hun rug of bij wie klachten aan hun schouder steeds weer opspelen als ze veel stress hebben op hun werk. Deze groep werknemers is niet gedurende een langere periode ziek, maar heeft wel vaak klachten die een paar dagen tot enkele weken kunnen duren. Toch kun je ook hier spreken van chronische klachten.’

Vroeg stadium
Om mensen die chronisch klachten dreigen te krijgen op te sporen, kan het goed zijn om – op het moment dat er voor het eerst sprake is van rugklachten of KANS – niet alleen te kijken naar de medische aspecten daarvan, maar ook naar werkgerelateerde of psychosociale factoren. ‘Misschien krijgt iemand wel last van zijn rug omdat hij het enorm druk heeft op zijn werk of omdat hij privéproblemen heeft. Of hij gaat zijn computermuis als gevolg van de klachten anders gebruiken, waardoor de kans op nieuwe klachten toeneemt. Als je hier in een vroeg stadium rekening mee houdt – bijvoorbeeld door het takenpakket van de werknemer te verlichten, een medewerker te voorzien van een andere computermuis of mentale ondersteuning te bieden – kun je wellicht voorkomen dat de klachten chronisch worden.’

Alarmbellen
In het kader van zijn proefschrift heeft Miedema in samenwerking met zorg- en arboprofessionals een richtlijn ontwikkeld over de omgang met KANS. ‘Daarin adviseren wij bij dit soort klachten om juist ook naar de invloed van het werk te kijken. Als huisarts of fysiotherapeut mag je hier best op doorvragen. Bij werkgevers moeten ook de alarmbellen gaan rinkelen als iemand twee weken thuis zit met rugklachten of KANS. Wacht daarom niet zes weken voordat je naar mogelijke werkgerelateerde overbelasting laat kijken, maar schakel hierbij al veel eerder een deskundige in. Dat kan je als werkgever uiteindelijk veel geld besparen.’

Handvatten
Miedema doet op dit moment onderzoek naar de toepassing van de in opdracht van het Arbeidsdeskundig Kennis Centrum (AKC) ontwikkelde Bibliotheek arbeidsparticipatie en chronische ziekte. ‘Deze database biedt professionals concrete en op wetenschappelijke leest gestoelde handvatten om inzicht te krijgen in welke factoren de arbeidsparticipatie van mensen met een aantal veel voorkomende chronische aandoeningen positief of negatief kunnen beïnvloeden. Ons onderzoek richt zich op de vraag of welke informatiebehoefte er is onder werkgevers en chronisch zieken en hoe dit kan worden betrokken bij de uitbreiding van de Bibliotheek. De database is nu niet specifiek op hen toegesneden, dus we gaan in kaart brengen of zij er toch mee uit de voeten kunnen. En als dat niet het geval is, wat er dan aan moet veranderen om deze bibliotheek ook voor hen interessant te maken.’ Het onderzoek moet in het voorjaar van 2017 zijn afgerond.