Cultuuromslag nodig bij bijstandontvangers en sociale diensten

Bijstandontvangers denken te vrijblijvend over de sollicitatieplicht. Zij willen vooral ‘zin’ hebben in een nieuwe baan. Gemeentelijke sociale diensten maken te weinig gebruik van dwang en drang om bijstandontvangers aan de slag te krijgen. Werkgevers eisen van nieuw personeel vooral één ding: motivatie. Volgens werkgevers scoren Midden- en Oost-Europeanen daarop beter dan bijstandsontvangers.

Dit blijkt uit een onderzoek dat het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft laten uitvoeren naar de motieven die spelen bij het zoeken en vinden van laaggeschoold werk. Staatssecretaris De Krom heeft vandaag het rapport en zijn reactie naar de Tweede Kamer gestuurd.

De Krom: ‘Er is een cultuuromslag nodig bij bijstandontvangers, sociale diensten, maar ook bij werkgevers. Sociale diensten moeten bijstandontvangers meer stimuleren om tijdelijk werk aan te pakken. Tijdelijk werk is altijd beter dan een uitkering. Bovendien stroomt bijna de helft van de uitzendkrachten uiteindelijk door naar regulier werk. Bijstandontvangers moeten beseffen dat een uitkering geen keuze is, maar noodzaak. Als je kunt werken en er is werk: dan ga je aan de slag. Als je het recht hebt op een uitkering als het tegenzit, dan heb je ook de plicht om voor je eigen boterham te zorgen als dat kan. Sociale diensten handhaven die verplichting te weinig. Dat moet veranderen.’

Tijdelijk werk is werk

Uit het onderzoek blijkt dat bijstandontvangers tijdelijk werk te vaak niet voor vol aanzien. Ook sociale diensten zijn niet altijd alert om bijstandontvangers te wijzen op tijdelijk werk. Tevens blijkt dat ongeveer de helft van de bijstandsontvangers werk waarvoor langere reistijden nodig zijn, ‘zeker niet’ zou doen en dat ze er ‘zin’ in willen hebben, ondanks de wettelijke verplichting om zo snel mogelijk uit de uitkering te komen.

Sociale Diensten: van uitkerings- naar werkinstantie

Gemeenten maken te weinig gebruik van handhaving en sancties om mensen aan het werk te helpen. Nog niet de helft van de bijstandontvangers vindt dat de gemeente controleert of ze voldoende solliciteren. Alhoewel een aanzienlijke groep dus niet of onvoldoende solliciteert, heeft maar 14% van de bijstandsontvangers weleens een waarschuwing of sanctie opgelegd gekregen. In zijn reactie wijst de Staatssecretaris erop dat het onderzoek eerdere bevindingen van de Inspectie bevestigt. Daaruit bleek dat 60 tot 80% van bijstandsontvanger aangeeft niet te worden verplicht tot het zoeken van werk in de eerste 2 jaar van een uitkering.

Aanbod laaggeschoold werk

Er zijn baankansen in sectoren waar veel laaggeschoold werk is, getuige de 300.000 Midden- en Oost-Europeanen die in Nederland deze banen vervullen. Meer dan de helft (58%) van de vacatures voor laaggeschoold werk wordt ingevuld via uitzendbureaus. Zij werken sneller dan werkpleinen en leveren goede kandidaten. Echter, slechts een derde van de bijstandontvangers staat bij een uitzendbureau ingeschreven.

Actie

Staatssecretaris De Krom wijst in zijn reactie op de noodzaak om gemeenten beter toe te rusten om handhaving robuuster en eenvoudiger te maken. Dit moet onder andere door aanpassingen in de bijstandswet. Staatssecretaris De Krom geeft aan de komende periode gesprekken te organiseren met betrokken partijen, zoals wethouders, sociale diensten, uitzendbureaus en werkgevers om deze problematiek te bespreken, ervaringen en best practices uit te wisselen en mogelijke knelpunten te inventariseren en op te lossen.

Bron: Nieuwsbericht Ministerie SZW