Fraude is overal

Fraude is endemisch in onze samenleving. Populairder gezegd: Nederland staat stijf van de fraude. De afgelopen decennia heeft er een fraude epidemie plaats gevonden die ertoe heeft geleid dat het fraudevirus stevig in onze maatschappij heeft geworteld en tamelijk resistent is geworden tegen de aangewende bestrijdingsmiddelen.

Iedereen doet het. Accountants doen het en bestuurders doen het. Ceo’s doen het en directeuren ook. Het komt voor bij effectenhandelaren en bij fruitautomaten, bij garnalenvissers, horecaondernemers en insolventen. Nu is bedrog van alle tijden. Jacob deed het om het eerstgeboorterecht van zijn broer Esau af te nemen, koning David om de door hem begeerde Batsheba te verwerven. Maar bij ons lijkt het wel algemeen te zijn. Liefdadigheidsinstellingen doen het en maffiabazen, notarissen en oplichters. Het doet zich voor bij parkeercontroleurs en quaestores , bij reisbureaus en bij schoolleiders. Topsporters doen het en universitaire docenten; vastgoedondernemers en woningbouwcorporaties. Bij xenofoben en bij yuppen en tenslotte ook bij ziekenhuizen.

Nu zult U misschien zeggen dat het heel wat moeite moet hebben gekost om dit complete alfabet aan fraudeplegers bij elkaar te sprokkelen. Helemaal niet! Wilt U nog een alfabet vol? Artsen, bankiers, collectanten, douaniers, emissiehandelaren, fraudeurs, gemeenteraadsleden, hoogleraren, ict-bedrijven, journalisten, kassapersoneel, loonslaven en marktanalysten. Ik denk dat U mij de tweede reeks van N t/m Z wel wilt schenken.

De vraag die zich opdringt is natuurlijk hoe het zover heeft kunnen komen, hoe de norm; “gij zult niet frauderen” zo is kunnen worden uitgehold? En direct daaraan gekoppeld, hoe die in ere kan worden hersteld. Ze zijn allebei lastig te beantwoorden en in een column van deze omvang al helemaal niet. Maar dat het te maken heeft met “greed”, hebzucht, het wegvallen van intermenselijke correctiemechanismen, gebrek aan voorbeeldgedrag van gezagsdragers, een gemakzuchtige taakopvatting van toezichthouders, gebrekkige handhaving zowel in aard als in omvang, gebrek aan kennis en slordigheid van slachtoffers, dat alles valt nauwelijks te betwisten.

De initiatiefnemers van het IFFC maken zich zorgen over de gevolgen van het wegvallen van de norm. In het maatschappelijk verkeer, zowel privΓ© als zakelijk, dient vertrouwen de norm te zijn en niet achterdocht en argwaan. Het gevaar slachtoffer te worden van fraude, moet net als de dreiging van een terrorististische aanslag, beschouwd worden als een vorm van onveiligheid. Tegen die laatste stellen we ons inmiddels en met grote inzet van middelen teweer, hoewel de kans erop klein is. Maar we vrezen de gevolgen. De kans om slachtoffer te worden van fraude is heel wat groter. De gevolgen minder ernstig….? Ik weet het niet. Wat ik wel weet is dat herstel van vertrouwen, zoals tot uitdrukking gebracht in de missie van het IFFC, hard nodig is en dat private en publieke partners het goede voorbeeld zouden moeten geven, door in ieder geval elkaar te vertrouwen in hun gemeenschappelijk streven naar normherstel. Daarvoor is, net als bij de terrorismebestrijding geld nodig. Geld voor onderzoek naar deugdelijke antwoorden op de eerder genoemde vragen, geld voor onderwijs en training, niet alleen van opsporingsambtenaren, maar ook van jongeren. Om de norm als het ware in te prenten. Geld voor preventie en onderzoek van diverse fraudevormen en geld voor het runnen van het IFFC. Als dat geld er niet komt worden we geconfronteerd met het zoveelste geval van holle woorden zonder daden. Dat mogen de partners in dit niet gedwongen, maar wel noodzakelijke huwelijk, niet laten gebeuren.

 

Auteur: Dato Steenhuis. Deze column werd geschreven voor de lancering van het Instituut for Financial Crime (IFFC). Het doel van het IFFC is innovatie op gebied van onderzoek, samenwerking en educatie. Het instituut zorgt voor bewustzijn en inzicht in een effectieve bestrijding en preventie van Financieel Economische Criminaliteit. De onafhankelijke katalysatorrol van het instituut resulteert in uitwisseling van methodieken en vaardigheden tussen verschillende partijen die elkaar nu nog onvoldoende vinden

Adresgegevens

SV Land
RΓΆntgenlaan 13
2719 DX Zoetermeer
Routebeschrijving

Nieuwsbrief