Gaan we het risque professionel opnieuw invoeren?

Zieke werknemers hebben grote gevolgen voor werkgevers. Sommige werkgevers vinden dat niet altijd terecht als de oorzaak van de ziekmelding in privésfeer is ontstaan, bijvoorbeeld op het voetbalveld.

Zij vinden dat zij alleen verantwoordelijkheid hebben voor het zogenaamde risque professionel (het beroepsrisico) en niet voor het risque social (het risico dat iemand loopt buiten zijn werk, bijvoorbeeld in het verkeer of op het sportveld).

Recent probeerden MKB Nederland en een aantal VVD-leden deze discussie weer aan te zwengelen. De discussie hierover is vaak gevoerd, maar om het goed te begrijpen is het nodig om te kijken naar het verleden.

Invoering WAO
De invoering van de WAO in 1967 betekende een inhoudelijke wijziging voor de Ziektewet. Tot die tijd waren werknemers bij arbeidsongeschiktheid in verband met werk aangewezen op de Ongevallenwet en op de Invaliditeitswet als ziekte of gebrek aan de arbeidsongeschiktheid ten grondslag lagen. Als een werknemer recht had op een uitkering vanuit de Ongevallenwet, dan kon hij geen aanspraak maken op een Ziektewetuitkering.

Met de komst van de WAO verdwenen de sociale invaliditeits- en ongevallenverzekering. Hierdoor kreeg een werknemer bij arbeidsongeschiktheid als gevolg van beroepsziekten of arbeidsongevallen ook eerst recht op een uitkering vanuit de Ziektewet. Met andere woorden, vanaf dat moment werden zowel het risque social als het risque professionel door de Ziektewet gedekt.

Voortaan gold bij iedere arbeidsongeschiktheidsoorzaak dat de werknemer maximaal eerst 52 weken een uitkering vanuit de Ziektewet genoot en vervolgens een WAO-uitkering tot de 65 jarige leeftijd.

Wet Uitbreiding Loondoorbetaling bij Ziekte
Sinds de invoering van WULBZ in 2004 is de werkgever verplicht om twéé jaar het loon door te betalen. In vergelijking met het buitenland worden Nederlandse werkgevers in dit opzicht zwaar belast.

Onhandig
Het risque professionel weer van stal halen is zeer onhandig. Het is uitvoeringstechnisch gezien vrijwel onmogelijk om juridisch vast te stellen of het om een beroepsziekte gaat of niet. Het kan gaan om jarenlange juridische zaken die re-integratie in de weg staan.

Ook minister Asscher is geen voorstander van herinvoering. Die scheiding leidt volgens hem tot juridisering van het ziekteverzuim en leidt af van het hogere doel, de reïntegratie van de werknemer.

Dat er regelmatig gezocht wordt naar mogelijkheden om lasten van ziekte te verlagen is prima. Maar denk dan bijvoorbeeld aan het percentage loon wat doorbetaald wordt bij ziekte. Veel werkgevers betalen 170% of meer over twee jaar tijd, terwijl 140% wettelijk verplicht is. Daar kunnen werkgeversorganisaties zich beter druk om maken, hoewel ik me besef dat het aanpassen van CAO’s niet eenvoudig is. Maar ik heb niet het idee dat werkgeversorganisaties dat überhaupt al hebben geprobeerd.

Auteur: Robert van Dijk, oprichter van SV Land