Gemeente zet payroller op structurele klussen

Werknemers niet rechtstreeks in dienst nemen, maar via een payrollbureau. Veel gemeenten verkiezen in onzekere tijden deze flexibele constructie. Tweedeling is volgens de vakbonden het gevolg.

Payrollers populair
‘Onze indruk is dat payrolling bij gemeenten heel snel toeneemt’, zegt Bert de Haas, bestuurder FNV Overheid (voorheen AbvaKabo). ‘Steeds vaker maken we mee dat de helft van een afdeling ambtenaar is en de andere helft in dienst van een payroll-organisatie. Ze doen hetzelfde werk, ze hebben dezelfde verantwoordelijkheden, dezelfde tekenbevoegdheid, maar de ene helft is ambtenaar en de andere helft niet.’ Ook Jeroen Driessen van Driessen HRM, een van de grootste payroll-organisaties die werkzaam is voor de publieke sector, merkt dat het inschakelen van payrollers populair is bij gemeenten. ‘Een groot aantal gemeenten maakt er gebruik van.’

Flexibiliteit
Het voordeel van payrolling is de flexibiliteit. De gemeente doet zelf de werving en selectie, maar neemt de kandidaat niet in dienst. Dat doet de payrollorganisatie. Als er een einde komt aan de werkzaamheden, kan de gemeente gemakkelijk afscheid nemen van de payroller. Die is immers in dienst van de payrollorganisatie. ‘Voor tijdelijke projecten kan dat een goede oplossing zijn’, zegt Hans van den As, directeur van PROambt. Nu gemeenten worstelen om hun begroting sluitend te krijgen, lijkt het erop dat payrollconstructies allang niet meer voorbehouden zijn aan tijdelijke projecten. Ook voor structurele, reguliere werkzaamheden worden payroll-organisaties ingeschakeld. Payrolling biedt gemeenten veel flexibiliteit. Omdat de payroller in dienst is van de payroll-organisatie, gelden niet de ontslagregels die voor ambtenaren gelden. Ondertussen kon de payrollorganisatie de werknemer eenvoudig ontslaan om bedrijfseconomische redenen, al gaat dat sinds de invoering van de Wet werk en zekerheid niet meer zo gemakkelijk.

Structureel werk: geen payrollers
‘Als het structureel werk betreft, moet er een vast contract zijn. Dat zijn de sociale partners met elkaar overeengekomen’, zegt De Haas. Omdat er geen cijfers bekend zijn over het aantal payrollers dat bij gemeenten werkzaam is en evenmin over het type werkzaamheden dat zij verrichten, hebben de sociale partners afgesproken dat dit jaar wordt geïnventariseerd wat er precies gebeurt bij gemeenten. De Haas: ‘Als blijkt dat voor structureel werk payrollers worden ingezet, zullen we in de volgende gemeente-cao maatregelen nemen om dit te voorkomen.’

Nieuwe taken
Volgens VNG-woordvoerster Asha Khoenkhoen hebben gemeenten een grote behoefte aan flexibiliteit. ‘Ze zijn bezig met het vormgeven van nieuwe taken. Wat gaan ze uitvoeren? Wat niet? Hoe zetten ze dat organisatorisch neer? Vaak zie je pas al doende waar de organisatie om vraagt. Je weet niet altijd van tevoren wat structureel is en wat niet. En soms heb je bepaalde expertise alleen maar nodig in de beginfase, om iets op te zetten. Zo kunnen er heel goede redenen zijn voor payrolling.’ Gemeenten kiezen echter ook steeds vaker voor payrolling als het werkzaamheden betreft waarvan niemand betwist dat ze structureel zijn. ‘Er zijn geen wettelijke bezwaren tegen payrolling’, stelt Khoenkhoen. Volgens De Haas creëer je op die manier twee soorten werknemers binnen de gemeente, die vaak exact hetzelfde werk doen, maar een verschillende rechtspositie en verschillende arbeidsvoorwaarden hebben. ‘Payrolling is een manier om werkgeversverantwoordelijkheid af te wentelen. Het is een slecht voorbeeld voor andere sectoren dat gemeenten als overheidswerkgevers dit doen’, zegt hij.

Bron: Binnenlands Bestuur