“Gemeenten hebben te weinig invloed op Wmo-beleid”
Gemeenten krijgen over hun gevoerde Wmo-beleid de volle laag van de FNV. ‘Gemeenten moeten ophouden met de doorgeslagen bezuinigingen, zodat nóg meer faillissementen voorkomen kunnen worden’, stelt de bond. Hij heeft de noodklok geluid, nadat opnieuw twee thuiszorginstellingen failliet zijn verklaard. Geld is er wel, meent de FNV, gezien de overschotten die gemeenten op hun Wmo-budget hebben. Gemeentekoepel VNG verwerpt de beschuldigingen. Dat was gisteren bij Binnenlands Bestuur te lezen.
De opvattingen van de FNV nodigen uit om hierop te reageren. Als externe adviseur heb ik een andere kijk op de werkelijkheid. Natuurlijk klopt het dat de werkgelegenheid in de zorg onder druk staat. Ik ben echter met de VNG van mening dat dit niet toe te schrijven is aan de gemeenten.
Het is het directe gevolg van het ingezette rijksbeleid. De gemeentelijke budgetten zijn immers met 40% gekort. Gemeenten zijn hiermee ‘ gedwongen’ maatregelen te treffen. Gemeenten hebben feitelijk maar twee ‘knoppen’ waar ze aan kunnen draaien: P x Q, oftewel Prijs/tarief en hoeveelheid.
Het rijk heeft ook ingezien wat de gevolgen zijn van hun eigen beleid door te repareren met de aanvankelijk tijdelijke Huishoudelijke Hulp Toelage (HHT) en extra budgetten in te zetten voor behoud van werkgelegenheid. Dit heeft helaas echter onvoldoende soelaas geboden.
Gemeenten zijn dus op zoek gegaan naar transformatiemogelijkheden bij dit soort Wmo-voorzieningen. De nieuwe Wmo 2015 leek afhankelijk aan de gemeenten de beleidsvrijheid te geven om hun beleid te kunnen aanpassen aan de budgettering van 40%. Deze beleidsvrijheid is met de uitspraken van de CRvB recent nagenoeg volledig ingeperkt. Daar komt nog bij dat de Code Verantwoordelijk Marktgedrag inmiddels meer en meer wordt toegepast waardoor de bewegingsruimte van gemeenten aan de tariefkant (P) eveneens steeds meer wordt beperkt. Kortom, gemeenten staan voor een ingewikkelde uitdaging en zijn feitelijk ‘terug bij af’.
Auteur: Jan Braam, Senior adviseur / Manager Advies bij SV Land