Toezicht en Handhaving en de aanpak op Ondermijning

Waar staat uw gemeente?

Toezicht en Handhaving binnen het Sociaal Domein is sinds de decentralisaties in 2015 nog in ontwikkeling. Nog steeds, of nog wel meer dan voorheen, lezen we van grootschalige PGB fraudezaken. De aanpak van zorgfraude is vaak complex omdat het om grote bedragen gaat en omdat de fraude vaak goed georganiseerd is.

Daarnaast moet, naast de aanpak van fraude, ook rekening worden gehouden met de belangen van de kwetsbare burgers. Negatieve publiciteit heeft bovendien negatieve consequenties voor het imago van gemeenten. Dat belemmert een effectieve aanpak.

Toezicht & Handhaving in het Sociaal Domein staat niet op zichzelf. Er is duidelijk sprake van een verbreding van de aanpak. Zo is er een directe relatie met verschillende landelijke programma’s. Voorbeelden hiervan zijn:

  • De Landelijke Stuurgroep Interventieteams (LSI), waarbij partners uit de Sociale Zekerheidsketen gezamenlijk onrechtmatigheden aanpakken in projecten;
  • De Landelijke Aanpak Adreskwaliteit (LAA), waarbij nationale en regionale partijen samenwerken om de kwaliteit van de adresgegevens in de basisregistratie personen (BRP) te verbeteren en adres gerelateerde fraude te bestrijden.

Verbreding
Toezicht en Handhaving in het Fysieke Domein is sinds jaren al een reguliere taak bij gemeenten. Hoewel de wijze en mate van uitvoering per gemeente verschilt is dit veelal al adequaat georganiseerd.

De inhoudelijke verbinding tussen het Sociaal Domein en het Domein Openbare Orde & Veiligheid (OOV) is steeds belangrijker en nauwer aan het worden. In veel gemeenten staat deze verbinding nog in de kinderschoenen.

Natuurlijk zijn er door de taakverzwaring al bij veel gemeenten/regio’s multidisciplinaire overlegvormen ontstaan. De taakverzwaring brengt met zich mee; de verantwoordelijkheid voor nieuwe WMO Jeugdzorg, personen met verward gedrag etc., deze worden enkel op casusniveau besproken. Echter is een integrale/gezamenlijke aanpak veelal nog in ontwikkeling.

Echter is een integrale/gezamenlijke aanpak veelal nog in ontwikkeling.

Praktijkvoorbeelden
Over ontwikkeling gesproken, dat geldt ook voor de recente veranderingen op gebied van de aanpak van ondermijning. Ondermijnende criminaliteit, wat is dat nou eigenlijk?

De exacte definitie is moeilijk in een zin samen te vatten, maar grofweg betekent het de vermenging van de onderwereld en de bovenwereld. De sluipende bedreiging van de integriteit van het openbaar bestuur, overheidsambtenaren en bedrijfsleven, bedreigde bestuurders en ambtenaren, afpersingspraktijken, de innesteling van criminele fenomenen in buurten en woonwijken of het ontstaan van ‘vrijplaatsen’.

Het is een maatschappelijk probleem. Praktijkvoorbeelden zijn er te over: De buurman die wiet verbouwt op zijn zolder waardoor brand kan ontstaan, de bedreiging van de burgemeester, of de dumpingen van drugsafval in wijken. Ondermijnende criminaliteit raakt ons allemaal.

Ondermijning is daardoor een steeds groter thema op de gemeentelijke (bestuurlijke) agenda. De aanpak van de ondermijnende activiteiten vraagt om een integrale aanpak. Het is daarnaast noodzakelijk dat er gemeentelijke visie ontstaat over hoe gemeenten integraal de domeinen Toezicht en Handhaving willen organiseren. Dit raakt diverse vraagstukken.

De aanpak van de ondermijnende activiteiten vraagt om een integrale aanpak.

Oplossingsgericht
Blijft het bij een signaal gestuurde aanpak of is de ambitie een ontwikkeling naar een bepaalde vorm van risicosturing? Op welke wijze wordt preventie ingezet? Op welke wijze richt je Toezicht en Handhaving in? Welke middelen wenst de gemeente in te zetten op deze aanpak? Is er een streven om toe te werken naar een bundeling van inzet van toezichthouders en handhavers vanuit verschillende domeinen?

SV Land beschikt over ervaren senior-adviseurs, die u als gemeente hierin kunnen ondersteunen in het organiseren van Toezicht en Handhaving in het Sociaal Domein. Onze adviseurs hebben daarnaast veel ervaring in de integrale aanpak van de ondermijning en het verbinden van de domeinen (Sociaal Domein en OOV). U kunt vrijblijvend eens een kop koffie met ons drinken, hierin kunnen wij bespreken waarin wij kunnen ondersteunen met betrekking tot uw vraagstukken.

Wilt u meer informatie over deze dienst van SV Land? Neem hiervoor contact op of bel/mail met Tjerk Moraal, Manager Sociaal Domein. Tjerk is bereikbaar op telefoonnummer 06-41009775 of  per mail via tmoraal@svland.nl.